Obezite Nedir?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), obeziteyi sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlamaktadır. Ne yazık ki, obezite hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde en önemli sağlık sorunlarının başında gelmektedir.
Obezite, bireylerde aterosklerotik kardiyovasküler hastalıklar (KVH), tip 2 diyabet (T2DM), kanser, dislipidemi, osteoartrit, hipertansiyon (HT) ve astım gibi birçok kronik hastalığa yakalanma riskini artırmaktadır. Bu hastalıklar, bireyin yaşam kalitesini düşürdüğü gibi yaşam süresini de kısaltmaktadır.
Obezitenin Küresel Etkileri
Yapılan araştırmalara göre, obezite kaynaklı ölümlerin oranı, COVID-19 sebebiyle yaşanan ölümlerle eşdeğer düzeyde bulunmuştur. DSÖ, obeziteyi 21. yüzyılın en önemli sağlık sorunu olarak tanımlamaktadır. Günümüzde dünya genelinde 1 milyardan fazla obeziteli bireyin olduğu tahmin edilmektedir.
Obezite Nedenleri ve Risk Faktörleri
Obezite oluşumunda birçok faktör rol oynamaktadır. Fiziksel aktivite eksikliği, yanlış ve aşırı beslenme temel nedenler arasında yer alırken, genetik, çevresel, nörolojik, fizyolojik, biyokimyasal, sosyo-kültürel ve psikolojik faktörler de obezitenin gelişimine katkıda bulunmaktadır.
Araştırmalar, anne sütü ile beslenen çocuklarda obezite görülme oranının daha düşük olduğunu göstermektedir. Anne sütü verme süresi, tamamlayıcı besinlerin türü, miktarı ve başlama zamanları obezite oluşumunu etkileyen önemli faktörlerdir.
Obezite Tanısı ve Tedavi Yöntemleri
Yetişkinlerde obezitenin tanısı için en yaygın kullanılan yöntem Beden Kitle İndeksi (BKİ) hesaplamasıdır. Obezite tedavisinde çeşitli yöntemler uygulanmaktadır:
- Egzersiz tedavisi
- Diyet tedavisi
- Farmakolojik tedavi
- Davranış değişikliği tedavisi
- Cerrahi tedavi
Bu tedavi süreçlerinde bireyler; uyku düzenlerine, yemek saatlerine, beslenme alışkanlıklarına ve fiziksel aktivitelerine dikkat etmelidirler.
Kaynakça
Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği/Obezite Tanı ve Tedavi Kılavuzu / 2024
Obezite Tanı ve Tedavi Kılavuzu 2024
Sağlık Bakanlığı Obezite Bilgilendirme Sayfası